Ομιλία του Σταύρου Ανεστίδη, υποδιευθυντή του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών με θέμα: «Ματαρόα 1945. Η πρώτη διαφυγή πνευματικού και καλλιτεχνικού δυναμικού από την Ελλάδα» και παρουσίαση του βιβλίου «Ματαρόα 1945. Από τον μύθο στην ιστορία», από τον Νικόλα Μανιτάκη, συνεπιμελητή της έκδοσης, επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ, θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 8 Απριλίου 2019 και ώρα 19.00 στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΠΠΙΕΔ, Δεκελείας 152 & Ατταλείας, Νέα Φιλαδέλφεια.
Τον Δεκέμβριο του 1945 ο Οκτάβιος Μερλιέ, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, εξασφάλισε από την γαλλική κυβέρνηση έναν μεγάλο αριθμό υποτροφιών για Έλληνες φοιτητές. Κατόπιν εξετάσεων περισσότεροι από 150 νέοι επιλέχθηκαν για σπουδές στο Παρίσι. Ο Μερλιέ αποσκοπούσε στην απόσπαση από το εμφυλιακό κλίμα καλλιτεχνών και επιστημόνων από τους οποίους αρκετοί υπήρξαν αριστερών πεποιθήσεων και με συμμετοχή στην Αντίσταση και τα Δεκεμβριανά.
Στις 20 Δεκεμβρίου το οπλιταγωγό Ματαρόα, τους μεταφέρει από τον Πειραιά στον Τάραντα και από εκεί με τρένο διασχίζουν την Ιταλία και την Ελβετία και φθάνουν τελικά στο Gare de l’Εst του Παρισιού τα ξημερώματα της 28ης Δεκεμβρίου.
Η αποστολή αυτή του Ματαρόα μπορεί να ιδωθεί ως μια ιστορία υπέρβασης και επούλωσης του τραύματος του Εμφυλίου ή
ως νοηματικά ιδιαίτερη εκδοχή των συνεχών μεταναστεύσεων από την Ελλάδα του εικοστού αιώνα.
Πρωτοστάτης και εμψυχωτής αυτού του παράτολμου εγχειρήματος υπήρξε ο διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα και ένθερμος φιλέλληνας, Οκτάβ Μερλιέ. Ήταν ο άνθρωπος που «το επινόησε και το διεκπεραίωσε με σθένος και ευρηματικότητα την σκοτεινή εκείνη εποχή» έχοντας στο πλευρό του τον γενικό γραμματέα του Ινστιτούτου, Ροζέ Μιλλιέξ.
